Kerkgeschiedenis voor Joodse jongeren op de christelijke school in Jeruzalem; wat moet je je daarbij voorstellen?  

‘Wat zou het mooi zijn als er zo’n boek ook op onze school in Jeruzalem zou liggen’, zo verzuchtte Yoel Russu, terwijl hij samen met ds. D. Zadok een kerkgeschiedenisboek van een leerling van het Van Lodenstein College doorbladerde tijdens een bezoek aan Amersfoort in 2022. En inderdaad, de full-color uitgave ziet er verzorgd uit. En vooral: afgestemd op jongeren.  

Hoe het begon  

Russu, directeur van Makor HaTikvah, de christelijke school in Jeruzalem, besloot naar wegen te zoeken om het godsdienstonderwijs in zijn school te versterken. Samen met ds. Zadok zocht hij contact met het Deputaatschap voor Israël. Op 7 maart 2023 was onze eerste bespreking. Al gauw bleek dat het samenstellen van een kerkgeschiedenis voor Israël veel van ons samen zou vragen. Een kerkgeschiedenisboek uit Nederland kun je niet zomaar overzetten naar de situatie in Israël. Het vraagt om een goede samenwerking en een zorgvuldige doordenking.  

Het deputaatschap wilde zijn schouders er echter onder zetten. Nadat het Van Lodenstein College toestemming had gegeven om gebruik te maken van de teksten, is er een plan opgezet. Dit plan is besproken in een overleggroep waaraan de VGS, Steunfonds Israël en Driestar educatief deelnamen. Het deputaatschap heeft vervolgens besloten om in het kader van 75 jaar Israël een actie te starten voor lesmateriaal voor godsdienstonderwijs op de Makor HaTikvahschool. Daardoor kon ook gewerkt worden aan de vertaling van de Christen- en Christinnereis en van Namen en Feiten. Het is heel fijn dat ook Steunfonds Israël zich in 2024 bij deze actie heeft gevoegd. 

Vragen  

Wat hoort er in een kerkgeschiedenisboek voor jongeren in Israël? Wanneer is de kerkgeschiedenis eigenlijk gestart? En is de kerkgeschiedenis iets van Joden of van christenen uit de heidenen? Of van allebei? Dat zijn vragen die eerst beantwoord moesten worden voordat er een lessenserie voor kerkgeschiedenis samengesteld wordt. Samen met IDEA, een bestuursorganisatie in Israël die zeer klein is, maar qua doelstelling vergelijkbaar met de VGS, hebben we die vragen doordacht en in een visiedocument beschreven. In dit artikel willen we u hierin op hoofdlijnen meenemen. 

Visie  

Samen met de medewerkers uit Israël zien we de kerk als het verborgen lichaam van Christus. De geschiedenis ervan is begonnen na de val; een onbegrijpelijk wonder van Gods kant. Aanvankelijk was de kerk beperkt tot de Joden. Maar in de weg van Gods welbehagen is zij uitgebreid en mochten ook de heidenen daartoe behoren. Nee, de kerk onder de heidenvolkeren heeft niet de plek van Israël ingenomen. Dat zou van hoogmoed getuigen. Er zijn ook nog onvervulde beloften voor het volk Israël.  

In de eerste christengemeenten, waarin Joden en heidenen samengingen, scheen het licht van het Evangelie helder. Helaas is dat licht in de loop van de geschiedenis uitgedoofd. Grote duisternis kwam in de kerk van de Middeleeuwen. Ook de positie van Israël werd ernstig in diskrediet gebracht. Daarna heeft God Zelf het wonder van de Reformatie gewerkt. In de tijd van de Nadere Reformatie en het Puritanisme kwam er ook weer oog voor de eigen plaats van het Joodse volk. God blijft trouw aan Zijn volk Israël. 

Aan de slag  

Nadat we samen deze visie op papier hadden gezet, gingen we aan de slag. Er is een schrijversgroep en een redactiegroep samengesteld. Nederlandse en Israëlische deskundigen op het gebied van onderwijs en kerkgeschiedenis werken nu in deze groepen samen om een aantal hoofdstukken uit ‘Unto the End of the World’ te herschrijven. Ze schrijven ook enkele nieuwe hoofdstukken. Om de kerkgeschiedenis dicht bij de jongeren te brengen, wordt elk hoofdstuk geschreven rondom een persoon. Daarna worden er lijnen getrokken naar de belangrijkste bewegingen in zijn tijd. Per hoofdstuk worden er leerdoelen opgenomen en komen er verwerkingsopdrachten. We zullen zeker het jaar 2025 nodig hebben voor de ontwikkeling van deze lessenserie. 

Getuigenissen  

We ervaren het als een wonder dat de Heere deuren heeft geopend om iets van de geschiedenis van Gods bruidskerk te mogen delen met leerkrachten en leerlingen in het centrum van Jeruzalem. We hopen van harte op een goede ontvangst.  

De leerlingen zullen straks niet alleen lezen over de Joodse Flavius Josephus en de geschiedenis van de Joods-christelijke gemeente, maar ook over Luther en Calvijn. We hoeven niet te verzwijgen dat Luther in gebreke is gebleven als het gaat om zijn visie ten opzichte van de Joden. We mogen echter ook laten zien hoe het licht opgegaan is in de duistere kerk. De leerlingen zullen lezen over Bunyan, McCheyne en Da Costa. In alle eeuwen hebben Gods kinderen en knechten geleerd dat ze in zichzelf ellendige, verloren zondaren zijn, die de zaligheid buiten zichzelf hebben gevonden in Christus. Zij hebben in en door Christus geschitterd als sterren aan de hemel van de heidenvolken. Het mag ons gedurig gebed wel zijn of de HEERE deze getuigenissen wil stellen tot een eeuwige zegen onder Zijn oude verbondsvolk.  

(A.C.H. van Vuuren, Israëlbode 2025)