Nieuwe uitgaven voor het Joodse volk

Het afgelopen jaar konden diverse titels in opdracht van het deputaatschap uitgegeven worden bij de Hebreeuwse uitgeverij HaGefen (De Wijnstok) in Rishon LeTzion in Israël. In deze bijdrage willen we u graag over deze verblijdende ontwikkelingen informeren.

In 2006 begon de vertaling van enkele delen uit het Bijbelcommentaar van Matthew Henry. Medewerker D. Zadok schreef toen over de behoefte aan commentaren: „Hoewel er in Israël veel behoefte is aan solide christelijke lectuur, overtreft naar mijn mening de behoefte aan goede commentaren andere behoeften. Naarmate de kerk groeit en er nieuwe mensen worden geroepen tot het werk in Gods Koninkrijk, is het van vitaal belang om hen te helpen bij het begrijpen van de Schriften. De jonge kerk in Israël heeft instrumenten nodig die haar kunnen helpen groeien door middel van een dieper begrip van het Woord van God. Commentaren kunnen helpen bij het vervullen van deze behoefte, omdat ze de vrucht bevatten van de studie van godvruchtige personen. Deze werken kunnen de lezers helpen om de Bijbel beter te begrijpen.”

Johannes

Zadok vroeg zich af of het verstandig was om de Bijbelverklaring van Matthew Henry –of de verkorte versie ervan– te vertalen. In december 2006 werd bij wijze van proef gestart met de Hebreeuwse vertaling van het onverkorte commentaar op het Evangelie naar Johannes.

Zadok en vertaler Inna besloten zich bij de start van het project te verdiepen in het leven van de puritein Matthew Henry en de tijd waarin hij leefde. Zij deden dit omdat ze van mening waren dat het bij de start van een dergelijk project belangrijk is om bekend te zijn met de auteur en de uitdagingen en veranderingen in zijn tijd.

Veertig jaar

Het zesdelige Engelse commentaar omvat 7074 pagina’s. Bij de aanvang van het project becijferde HaGefen dat 550 woorden uit de Engelse versie vertaald konden worden naar gemiddeld 340 woorden in het Hebreeuws. Op basis van deze berekening werd verwacht dat er 11.004 dagen nodig zouden zijn voor de Hebreeuwse vertaling van het commentaar. Dat betekende dat één vertaler ongeveer 40 jaar nodig zou hebben om het hele commentaar te vertalen. De kosten voor vertaling, redactie en proeflezen werden op 1,4 miljoen euro geschat, afgezien van de drukkosten.

Drie boeken

De hele ‘Henry’ vertalen gaat lang duren en kost veel, was de conclusie. Toch werd die weg ingeslagen: de verklaring is een juweel, pastoraal van aard, met veel inspirerende uitdrukkingen. Uiteindelijk werd besloten om het commentaar op de Psalmen en het Evangelie naar Johannes te vertalen. In 2012 kwam de verklaring van Johannes gereed, in 2016 het eerste deel (Ps. 1-72) en in 2020 het tweede deel (Ps. 73-150) van het Psalmencommentaar.

Daarmee is het Matthew Henryproject in het Hebreeuws tot een afronding gekomen, een belangrijke mijlpaal. Vanwege de beperkte vertaalcapaciteit werd besloten om het bij de huidige delen te houden. Het deputaatschap heeft er de laatste jaren, mede na verzoeken uit Israël, voor gekozen om kleinere en meer praktische werken te vertalen. Het gaat dan bijvoorbeeld om enkele deeltjes van de Vertellingen uit de Bijbel (ds. C.J. Meeuse) en Israëls verwachting (dagboek vanuit de Bijbellezingen van Isaac da Costa).

Man van smarten

Eind oktober is de Hebreeuwse vertaling van Man van smarten (ds. A. Schot) gepubliceerd. De Nederlandstalige uitgave –met negen preken over Jesaja 53– verscheen in 2009. In de jaren daarna heeft het deputaatschap deze uitgave via het Engels naar het Russisch laten vertalen. Daarbij zijn de preken voor de leesbaarheid opgedeeld in 52 meditaties.

Jesaja 53

De Russischtalige bundel met meditaties is in april 2014 uitgedeeld aan Joden in Zhitomir, Korosten en Novograd-Volinskiy (Oekraïne). Tijdens deze bijeenkomsten waren ongeveer driehonderd personen aanwezig, van jong tot oud.

Tot blijdschap van het deputaatschap kan nu ook de Hebreeuwse meditatiebundel verspreid worden. Het deputaatschap vindt het van groot belang om deze bundel over Jesaja 53 in zijn werk een plaats te geven. Dit hoofdstuk uit de Heilige Schrift is immers een centraal gedeelte als het gaat om de benadering van het Joodse volk. In vers 3 gaat het over de „Man van smarten”. Deze Messias begeert het deputaatschap aan te prijzen bij het Joodse volk, omdat alleen door Hem de zaligheid (Gen. 49:18, Hebr. yeshuah) te verkrijgen is.

Niet gelezen

Desgevraagd reageerde ds. D. Zadok bij de verschijning van de Hebreeuwse uitgave als volgt: „Joden lezen de passage uit Jesaja 53 niet tijdens de jaarlijkse lezing van profetische Bijbelgedeelten (Haftorah) in de synagoge, vanwege de christologische interpretatie die door christenen aan het hoofdstuk gegeven wordt. Veel Joden zijn dan ook niet bekend met deze essentiële Messiaanse passage. Ons gebed en onze hoop is dat het boek de sluier van hun ogen zal wegnemen, zodat ze kunnen zien hoe de profeet Jesaja ongeveer zevenhonderd jaar voor de komst van Christus nauwkeurig profeteerde over de lijdende Knecht, de Man van smarten.”

Bovengenoemde titels zijn ten dienste van de Evangelieverkondiging ook te vinden op de website bibleandbookministry.com van het Digitaal Lectuurproject.